Di tích thám hoa Đặng Ma La

5/27/2011 10:15:35 AM

DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HÓA CỦA VĂN CHỈ THỜ DANH NHÂN ĐẶNG THÁM HOA
Theo phả tích về Đặng Thám Hoa tiên sinh viết năm Tự Đức thứ 21 Mậu Thìn năm1868 cho thấy : Đặng Thám Hoa tiên sinh húy Đặng Ma La là bậc thầy thần đồng phục sinh vào năm 1233 đời Trần, tiên sinh mang họ mẹ, mẫu thân là Đặng thị Tiêu người thôn Phúc Hòa, xã Tự Động, huyện Chương Đức tỉnh Hà Đông (tức xóm Và, xã Tốt Động, huyện Chương Mĩ tỉnh Hà Tây ngày nay) Tiên sinh có diện mạo khôi ngô và trí thông minh khác thường, từ thuở nhỏ học ít biết nhiều. Khoa thi năm Đinh Mùi 1247 Trần Thái Tông niên hiệu Thiên ứng-chính bình thứ 16 mở khoa thi Tam khôi tuyển chọn nhân tài, trong số các thái sinh đỗ cao tuổi nhỏ có hai người :

Nguyễn Hiền : 13 tuổi đỗ trạng nguyên
Đặng Ma La : 14 tuổi đỗ thám hoa

Đặng Ma La sau này được vua giao cho chức viện tham hình án. Cuối đời ông về an trí ở vùng Hàng Kênh- Hải Phòng và đã mất tại đó.

Năm 1889 các bô lão và nhân dân thôn Phúc Hòa lập đền thờ, dựng bia Phả tích về Đặng Thám Hoa tiên sinh ngay trên mảnh đất đã sinh ra Đặng Ma La nay gọi là văn chỉ xóm và thờ quan thám. Sau đó là xã Tốt Động dựng văn chỉ ngay cạnh đình Tốt Động bây giờ để thờThám Hoa tiên sinh Đặng Ma La. Hàng năm nhân dân làng lại mở hội tế Thành Hoàng bên đình (tả) đồng thời tế Thánh bên văn chỉ (hữu) tức là đình tế hai võ tướng Thành Hoàng là Lê Ngân và Đỗ Bí, bên văn chỉ tế Thánh Quan Thám.

Khu Văn chỉ là một kiến trúc cổ, nhà làm theo kiểu chồng diện xấp chữ nhị, bố cục giản dị về văn hoa, đường nét nhưng tinh túy về ý tứ mang tính chất nhân văn giáo dục hơn là nghệ thuật điêu khắc.

Tiêu biểu là 4 chữ đại tự ở cổ chồng diện viết CAO SƠN NGƯỠNG CHỈ.

Việc nhân dân xây văn chỉ, khắc bia thờ cụ Đặng Thám Hoa không những để tôn thờ một vị danh nhân ở quê hương, đất nước mà còn là nơi hội tụ những tài năng học vấn của làng xã cho các thế hệ sau.

Lễ công bố quyết định và trao bằng công nhận di tích văn chỉ tốt động thờ Thám Hoa Đặng Ma La

Ngày 10-2 Mậu dần tức ngày 8 tháng 3 năm 1998 lễ công bố quyết định và trao bằng công nhận di tích văn chỉ tốt động thờ Thám Hoa Đặng Ma La đã được UBND xã Tốt Động, huyện Chương Mĩ, tỉnh Hà Tây tổ chức trọng thể tại UBND xã. Hàng ngàn người trong và ngoài địa phương về dự (trong đó có nhiều chi họ Đặng quanh vùng như Lương Xá, Hà Nội…). Bà Đào Thị Kỷ vợ ông Đặng Xuân Giao hiện cư trú tại Anh Quốc nhân dịp về thăm quê hương cũng có mặt. Về dự có đại biểu Bộ văn hóa thong tintỉnh huyện, đại diện của hội đồng gia tộc họ Đặng VN, HĐGT Hàng Kênh Hải Phòng. Sau lễ công bố quyết định và trao bằng, ban quản lí di tích Tốt Động còn tổ chức lễ hội trong 3 ngày có rước kiệu, đại tế rước oản hiến tế của 8 thôn và các gia đình công đức từ 500.000đồng trở lên. Mọi người đều vui tươi long đầy tự hào về một làng quê văn hiến lâu đời đã sản sinh ra một danh nhân người họ Đặng- Thám Hoa tiên sinh.

Tốt Động, 05-05-1988

Đặng Đình Sở

Trưởng ban bảo vệ di tích Tốt Động

Cập nhật lần cuối: 5/27/2011 10:15:35 AM

Về trang trước Bản in Gửi email